Olinadigan (echiladigan) apparatlar (moslamalar)

Zamonaviy ortodontik davolash olinadigan va olinmaydigan apparatlardan foydalanishni o‘z ichiga oladi. Shu bilan birga, ortodontik patologiyalarni davolashda, ayniqsa, bolalik davrida (6 yoshdan 12 yoshgacha) olinadigan ortodontik apparatlar muhim o‘rin tutadi. Bu yoshda sut tishlari tushib, doimiy tishlarning chiqishi kuzatiladi, yuqori va pastki jag‘larning faol o‘sishi boshlanadi.

Olinadigan apparatlarning asosiy vazifasi bemorning o‘sishi jarayonida tish va jag‘larning rivojlanishidagi anomaliyalarni tuzatishdir.

Barcha olinadigan apparatlarni ikki guruhga bo‘lish mumkin:

• Birinchisi, bitta jag‘li olinadigan apparatlar. Davolanish muvaffaqiyatli bo‘lishi uchun ularni kuniga 20-24 soat taqish kerak.
• Ikkinchi guruh – uyda va tunda taqish uchun mo‘ljallangan ikki jag‘li olinadigan apparatlar. Ular kuniga kamida 12-14 soat taqilishi kerak.

Olinadigan ortodontik apparat – bu individual bosma bo‘yicha tayyorlangan va metall moslamalar (klammerlar) yordamida tishlarga o‘rnatiladigan, plastmassadan yasalgan plastinka. Shuningdek, davolash maqsadlariga qarab, apparatga turli maqsadlar uchun vintlar va prujinalarni kiritish mumkin. Egri tishlarni to‘g‘rilash uchun plastinkaga sim yoylar, ilmoqlar va prujinalar o‘rnatiladi va agar tish qismini kengaytirish kerak bo‘lsa, kengaytiruvchi vint qo‘shiladi.

Olinadigan plastinka bilan davolashda, ortodontik plastinkani tuzatish uchun har 2-3 haftada bir marta ortodontga tashrif buyurish kerak.

Qoidaga ko‘ra, apparat ovqatlanish va tishlarni yuvish vaqtida olib turiladi, shundan so‘ng u yana o’rnatiladi. Bemor istalgan vaqtda apparatni olib tashlashi mumkin, shuning uchun apparatning doimiy taqilishi uchun butun javobgarlik uning zimmasiga tushadi. Apparatni tartibsiz taqish davolash muddatini uzaytirishga va sifatsiz natijaga olib keladi.

Olinadigan ortodontik apparatlar qatoriga elaynerlar ham kiradi.

Shuni tushunish kerakki, olinadigan apparatlarda davolash (ko‘p hollarda) ortodontik davolashning faqat birinchi bosqichidir va to‘g‘ri okklyuzion kontaktlarni (tishlarni birlashtirish) va uyg‘un tabassumni olish uchun, hatto ideal davolanish bilan ham, ikkinchi bosqich – breket-tizimlar bilan davolash talab qilinishi mumkin.